Οι σοσιαλιστές της Ισπανίας δείχνουν στην Ιταλία τον τρόπο

Του Ferdinando Giugliano

Δεν μπορείς να πεις ότι ο Pedro Sanchez δεν προσπαθεί.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός είναι επικεφαλής μιας κυβέρνησης μειοψηφίας, με το Σοσιαλιστικό Κόμμα να ελέγχει λιγότερες από το ένα τέταρτο των εδρών στη Βουλή. Χωρίς αμφιβολία, προσπαθεί να "μπαλώσει" έναν προϋπολογισμό που θα αυξάνει τους στόχους για το έλλειμμα, τους οποίους καθόρισε ο κεντροδεξιός προκάτοχός του Mariano Rajoy.

Τα μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν μια αύξηση των κοινωνικών δαπανών και των υψηλότερων φόρων σε εύπορες επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, ίσως να μην είναι ο καλύτερος τρόπος για να ενισχύσει την ισπανική οικονομία. Αλλά δείχνουν τουλάχιστον ότι είναι δυνατό να παρουσιάσει ένα αριστερό προϋπολογισμό, χωρίς ταυτόχρονα να παραβιάζει τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Εκεί στην Ιταλία, κρατάτε σημειώσεις.

Η κυβέρνηση της Μαδρίτης στοχεύει σε ένα δημοσιονομικό έλλειμμα 1,8% του ΑΕΠ για το 2019. Είναι αλήθεια ότι το Λαϊκό Κόμμα του Rajoy είχε προβλέψει μια πιο μεγάλη μείωση, στο 1,3% του ΑΕΠ. Αλλά τα επίπεδα δανεισμού θα παραμείνουν και πάλι πολύ χαμηλότερα από ό,τι φέτος, όταν το έλλειμμα αναμένεται στο 2,7%. Η Κομισιόν έχει στείλει επιστολή στην Ισπανία, δηλώνοντας πως αναμένει μια μεγαλύτερη μείωση του διαρθρωτικού ελλείμματος της χώρας, αλλά η διαφορά μεταξύ αυτού που ήλπιζε και αυτού που σχεδιάζει η Μαδρίτη, είναι μόλις 0,25%.

Υπάρχει μια σοβαρή πιθανότητα η Ισπανία να ασκήσει μεγαλύτερες πιέσεις για το δανεισμό, δεδομένου πόσο καλά τα πάει η οικονομία της. Η ανάπτυξη άγγιξε ή ξεπέρασε το 3% τα τρία τελευταία χρόνια, και αναμένεται να ανέλθει στο 2,6% το 2018. Στο 15,2% τον Αύγουστο, ο δείκτης της ανεργίας παραμένει εξαιρετικά υψηλός. Αλλά η κυβέρνηση εκτιμούσε ότι η δυνητική ανάπτυξη ήταν μόλις 1,1% φέτος, επομένως η έντονη κυκλική άνοδος δείχνει ότι θα ήταν η κατάλληλη στιγμή για να μειωθεί σημαντικά το χρέος.

Η κυβέρνηση του Sanchez δεν κάνει ακριβώς αυτό. Το δημόσιο χρέος θα μειωθεί στο επόμενο έτος, αλλά μόλις στο 95,5% από το 97%. Ενώ αυτό το ποσοστό είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο πολλών άλλων χωρών της ευρωζώνης όπως η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ελλάδα, παραμένει αρκετά υψηλότερα από ό,τι πριν από την κρίση κρατικού χρέους. Οι αποδόσεις των ισπανικών ομολόγων παραμένουν χαμηλές, αλλά αυξάνονται. Μια συνετή κυβέρνηση θα αξιοποιούσε τις καλές εποχές για να προετοιμαστεί για την επόμενη ύφεση. Και πάλι, τα σχέδια του Sanchez δεν είναι εξωφρενικά. Ο δανεισμός αναμένεται να υποχωρήσει στο 0,4% του ΑΕΠ μέχρι το 2021, μια σαφής καθοδική πορεία.

Οι σοσιαλιστές της Ισπανίας δείχνουν στην Ιταλία τον τρόπο

Η αντίθεση με την Ιταλία δεν θα μπορούσε να είναι πιο έντονη. Στη Ρώμη, η αντι-συστημική κυβέρνηση της Λέγκας και των Πέντε Αστέρων, σχεδιάζει να αυξήσει το δανεισμό τον επόμενο χρόνο στο 2,4% του ΑΕΠ. Οι ισχυρισμοί για τη μελλοντική πτωτική πορεία του ελλείμματος, είναι ελάχιστα αξιόπιστοι. Δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι η αγορά ομολόγων τρομάζει με τα σχέδια, τα οποία έχουν επικριθεί έντονα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η διαφορά μεταξύ της Ιταλίας και της Ισπανίας δεν είναι τόσο το κίνητρο των δύο κυβερνήσεων. Και η Μαδρίτη και η Ρώμη θέλουν να βοηθήσουν αυτούς που επλήγησαν από την κρίση. Η ιταλική κυβέρνηση σχεδιάζει ένα σύστημα στήριξης του εισοδήματος για τους ανέργους και τους χαμηλόμισθους. Η Ισπανία θα αυξήσει τις δαπάνες για τα επιδόματα ανεργίας και αναπηρίας και θα αυξήσει τον κατώτατο μισθό από τα 736 ευρώ στα 900 ευρώ.

Σε αντίθεση με την Ιταλία ωστόσο, η Ισπανία έχει τουλάχιστον εντοπίσει εκείνους που θα επηρεαστούν αρνητικά από τον προϋπολογισμό. Οι φόροι εισοδήματος θα αυξηθούν για τους ανθρώπους που κερδίζουν περισσότερα από 130.000 ευρώ ετησίως. Οι εταιρικοί φόροι θα αυξηθούν επίσης. Η Ιταλία στο μεταξύ, δυσκολεύεται να επιλέξει από πού θα βρει τα λεφτά για τις παροχές της. Οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πληρώσουν ένα τίμημα, αλλά η Ρώμη είναι απρόθυμη να αυξήσει τους φόρους γενικότερα. Οι αντικρουόμενες προτεραιότητες των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας (παραδοσιακά πιο κοντά στους βιομηχάνους στα βόρεια της Ιταλίας), καθιστούν πιο δύσκολη την εκπόνηση ενός συνεκτικού οικονομικού σχεδίου.

Ο ισπανικός προϋπολογισμός θα μπορούσε να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στην οικονομία, ιδιαίτερα με το να καταστήσει τη χώρα λιγότερο ανταγωνιστική. Αλλά είναι ένας σχετικά κλασικός αριστερός προϋπολογισμός, που τιμωρεί τις επιχειρήσεις και τους πλούσιους για να βοηθήσει τους συνταξιούχους και τους φτωχούς. Από αυτή την άποψη, μοιάζει με της Πορτογαλίας, όπου η κυβέρνηση συνασπισμού του Antonio Costa απέδειξε πως είναι δυνατό να αυξηθούν οι κοινωνικές δαπάνες χωρίς να τινάζονται στον αέρα τα δημόσια οικονομικά. Αυτό που συμβαίνει στην Ιταλία αντιθέτως, είναι ο απόλυτος λαϊκισμός: υπόσχεται ότι όλοι θα κερδίσουν, όταν αυτό είναι απλώς αδύνατο.

Ο Sanchez είναι ακόμη πολύ μακριά από το να περάσει ο προϋπολογισμός του. Έχει έλθει σε συμφωνία με τον Pablo Iglesias, τον ηγέτη των Podemos, ενός ακροαριστερού κόμματος, αλλά και πάλι πρέπει να εξασφαλίσει ψήφους από περιφερειακά κόμματα, κάτι που θα είναι πιο δύσκολο να εξασφαλιστεί. Συγκεκριμένα, οι Καταλανοί θέλουν παραχωρήσεις γύρω από την αναζήτηση ανεξαρτησίας, τις οποίες η Μαδρίτη ίσως να μην είναι δυνατό να χορηγήσει.

Και πάλι, ακόμη και αν ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός αποτύχει, ο ανεπαρκής προϋπολογισμός του θα προσφέρει ένα χρήσιμο μάθημα. Για χρόνια ακούγαμε παράπονα από την αριστερά ότι η ευρωζώνη είναι ένα "νέο-φιλελεύθερο" project, που στόχο έχει να πλήξει τις κοινωνικές δαπάνες και να βοηθήσει τις μεγάλες επιχειρήσεις. Η Ισπανία, όπως και η Πορτογαλία, δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει. Ο προϋπολογισμός του Sanchez ίσως να μην είναι ούτε ιδιαίτερα συνετός ούτε χρήσιμος. Αλλά είναι μια ένδειξη ότι η Ευρώπη δεν είναι όλη ίδια.

Πηγή:in.gr