Από όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος Donald Trump ανέλαβε τα καθήκοντά του, η κυβερνησή του επικεντρώθηκε στη συρρίκνωση του εμπορικού ελλείμματος, πιέζοντας τις ξένες χώρες να περιορίσουν τα εμπόδια για τις αμερικανικές εξαγωγές. Παρολ'αυτά, η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το έλλειμμα διογκώθηκε σημαντικά το 2018, στα 621 δισ. δολάρια.
Τι συμβαίνει; Δεν θα έπρεπε οι προσπάθειες του Trump στην Κίνα και αλλού να έχουν κάποια επίδραση στο εμπόριο με αυτές τις χώρες και, συνεπώς, στο συνολικό ισοζύγιο των εμπορικών συναλλαγών των ΗΠΑ; Δυστυχώς, δεν είναι έτσι τα πράγματα.
Το εμπορικό ισοζύγιο των ΗΠΑ εξαρτάται κυρίως από το πόσο η χώρα συνολικά δαπανά, κερδίζει, αποταμιεύει και επενδύει. Οι Αμερικανοί ξοδεύουν συλλογικά περισσότερα από το εισόδημά τους, πράγμα που σημαίνει ότι οι αποταμιεύσεις της χώρας δεν καλύπτουν τις επενδυτικές της ανάγκες. Για να αντισταθμίσει τη διαφορά, η χώρα πρέπει να δανειστεί από το εξωτερικό -πρέπει, δηλαδή, οι ξένοι να αυξήσουν τα πάγιά τους σε δολάρια. Αυτές οι εισροές κεφαλαίων είναι η πίσω πλευρά της ανισορροπίας στο εμπορικό ισοζύγιο.
Με διαφορετικά λόγια, η ανισορροπία στις αποταμιεύσεις οδηγεί σε εμπορικά ελλείμματα. Εάν το σκεφτείτε με αυτόν τον τρόπο, θα διαπιστώσετε ότι η αύξηση του ελλείμματος πέρυσι είχε προκαθοριστεί στα τέλη του 2017, όταν ο Trump υπέγραψε το νόμο για τις φορολογικές περικοπές και την απασχόληση. Σε συνδυασμό με τα υψηλότερα πλαφόν στις διακριτικές ομοσπονδιακές δαπάνες, η νομοθεσία διόγκωσε ραγδαία το κυβερνητικό έλλειμμα προϋπολογισμού. Αυτό διεύρυνε την "ψαλίδα" ανάμεσα στις εγχώριες αποταμιεύσεις και επενδύσεις, δημιουργώντας ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερες ξένες κεφαλαιακές εισροές -και μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα- προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία.
Αλλά μισό λεπτό. Εάν οι εμπορικοί φραγμοί άρονται ταχύτερα στο εξωτερικό από ό,τι στις ΗΠΑ, δεν θα έπρεπε αυτό να βοηθήσει; Μονόπλευρα, ίσως: οι εξαγωγές των ΗΠΑ ενδέχεται να αυξηθούν στις αντίστοιχες χώρες. Αλλά το αυξανόμενο έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού έχει μεγαλύτερη επίδραση. Με σταθερούς όλους τους άλλους παράγοντες, τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης ωθούν τα επιτόκια των ΗΠΑ, γεγονός που καθιστά τα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ πιο ελκυστικά για τους αλλοδαπούς και προκαλεί την ανατίμηση του δολαρίου. Το ισχυρότερο δολάριο, με τη σειρά του, μειώνει την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών εξαγωγών στο εξωτερικό και αυξάνει την ανταγωνιστικότητα των ξένων εισαγωγών στις ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα είναι ένα μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα. Η ίδια ιστορία διαδραματίστηκε τη δεκαετία του 1980, όταν οι φορολογικές περικοπές του Ρέιγκαν ενίσχυσαν το δολάριο και το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε απότομα.
Δεν μπορούν οι ΗΠΑ να αυξήσουν τους δασμούς για να κρατήσουν εκτός τις εισαγωγές; Και πάλι, αυτό μπορεί να λειτουργήσει για συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες, αλλά συνολικά θα οδηγήσει απλώς σε ένα ισχυρότερο δολάριο, χαμηλότερες εξαγωγές και μετατόπιση σε διαφορετικό σύνολο εισαγωγών. Ακόμη χειρότερα, οι ξένες χώρες μπορεί να αντιδράσουν επιβάλλοντας δικούς τους δασμούς και μειώνοντας περαιτέρω τις εξαγωγές των ΗΠΑ. Και τελικά, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει: Το εμπορικό ισοζύγιο θα εξαρτηθεί από το πώς αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν την ισορροπία μεταξύ εγχώριας αποταμίευσης και επενδύσεων.
Ας είμαστε ξεκάθαροι: ο στόχος των χαμηλότερων εμπορικών φραγμών είναι καλή ιδέα. Όσο λιγότερα εμπόδια υπάρχουν, τόσο περισσότερο μπορούν οι ΗΠΑ να επικεντρωθούν στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών εκεί που μπορούν να έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η απομάκρυνση των εμποδίων στο εμπόριο μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη εξειδίκευση και οικονομίες κλίμακος σε όλο τον κόσμο,. ενισχύοντας την παραγωγικότητα και το βιοτικό επίπεδο. Δεδομένου αυτού, μπορεί επίσης να πλήξει κλάδους και περιοχές βραχυπρόθεσμα, το οποίο εξηγεί γιατί είναι τόσο σημαντικό να παρέχεται βοήθεια σε ανθρώπους που επηρεάζονται. Χωρίς τέτοια βοήθεια, η πολιτική στήριξη για χαμηλότερους φραγμούς εμπορίου μπορεί να διαβρωθεί με τον καιρό, εις βάρος της μακροπρόθεσμης παγκόσμιας ευημερίας.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment