Του Jose Ignacio Torreblanca
Οι εκλογές στην Ευρώπη σπανίως δίνουν ξεκάθαρα αποτελέσματα αυτές τις ημέρες. Αυτό δεν ισχύει για την Ισπανία ωστόσο, όπου το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Pedro Sanchez κέρδισε ξεκάθαρα τις εκλογές της Κυριακής. Το ακροδεξιό Vox έκανε μια σημαντική υπέρβαση και μπήκε επίσης στη Βουλή. Αλλά αναμένεται να έχει περιορισμένη μόνο επίδραση. Σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, η Ισπανία εμφανίζεται τώρα ως προπύργιο της σοσιαλδημοκρατίας, και υπερασπιστής της φιλοευρωπαϊκής προοδευτικής πολιτικής.
Ο Sanchez επανέφερε το κόμμα του από ένα ιστορικό χαμηλό των μόλις 84 εδρών το 2016, και εξασφάλισε 123 έδρες (από τις 350). Κλειδί στην επιτυχία του ήταν η ικανότητά του να πείσει τους ψηφοφόρους για την ανάγκη να συσπειρωθούν γύρω του για να σταματήσουν το Vox, το οποίο τον Δεκέμβριο προκάλεσε έκπληξη με την είσοδό του στη βουλή της Ανδαλουσίας και αφού έλαβε το 11% των ψήφων.
Το Vox έχει κάνει άλμα από τις 46.781 ψήφους το 2016 -μόλις το 0,2% των ψήφων- στις 2,6 εκατ. Ψήφους σήμερα -10,3% και 24 έδρες. Οι φόβοι ήταν ότι οι δημοσκοπήσεις είχαν -όπως και στο παρελθόν- υποτιμήσει τη δυναμική του, δίνοντάς του έτσι τη δυνατότητα να γίνει ο ρυθμιστής του παιχνιδιού. Σε σχέση με την Αυστρία (όπου το Κόμμα της Ελευθερίας έλαβε το 29,4% των ψήφων), την Ιταλία (η Λέγκα το 21,7%), η Γαλλία (Εθνικό Μέτωπο 21,3%), η Σουηδία (SD 17,5%), ή τη Φινλανδία (True Finns και 17,5%), το Vox είναι μικρότερο και με μικρότερη επιρροή.
Η σύγχρονη εκδοχή από το Σοσιαλιστικό Κόμμα του "No pasaran” που τραγουδούσαν οι υπερασπιστές της Μαδρίτης στη δεκαετία του 1930, βοήθησε να κινητοποιηθούν οι αριστεροί ψηφοφόροι. Η προσέλευση εκτινάχθηκε στο 75,75%, στο τέταρτο υψηλότερο επίπεδο από το 1977. Αλλά τα λάθη του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) έπαιξαν και αυτά τον ρόλο τους. Με ηγέτη τον Pablo Casado, το κόμμα παρερμήνευσε τη διάθεση των ψηφοφόρων και μετακινήθηκε απότομα προς τα δεξιά, τόσο ρητορικά όσο και πολιτικά. Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο απέτυχε να σταματήσει την μετακίνηση ψήφων προς το Vox, αλλά επίσης άνοιξε τον δρόμο για την άνοδο του κόμματος Ciudadanos (Πολίτες) του Albert Rivera, το οποίο βρέθηκε μόλις 220.000 ψήφους πίσω του.
Σε μια Ευρώπη που κυριαρχείται από την κεντροδεξιά, συχνά σε συνασπισμούς με την ακροδεξιά, οι συντηρητικοί της Ισπανίας έχουν πέσει από τα ύψη της απόλυτης αυτοδυναμίας των 186 εδρών το 2011 (και το 44,63% των ψήφων), στις 66 έδρες σήμερα, λαμβάνοντας το 16,7%. Η λιτότητα έπαιξε το ρόλο της, αλλά κυρίως η κληρονομιά της διαφθοράς και η απότομη στροφή προς τα δεξιά, είχε βαρύ τίμημα.
Η πρόοδος του Ciudadanos και η υποχώρηση του Podemos δείχνει ότι η ισπανική εκλογική ιστορία είναι μια στην οποία οι μετριοπαθείς θριαμβεύουν και οι ριζοσπάστες απέτυχαν. Πραγματικά, το κόμμα του Rivera είναι ο δεύτερος νικητής της βραδιάς των εκλογών. Ξεκινώντας με μόλις 32 έδρες και 13% των ψήφων, το Ciudadanos τώρα έχει 57 έδρες στη Βουλή και το 15,9% των ψήφων. Δεδομένων των κακών αποτελεσμάτων του Casado και την μεγάλη επιτυχία του Rivera, το Ciudadanos θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί τις επόμενες ευρωπαϊκές, περιφερειακές και δημοτικές εκλογές της 26ης Μαΐου για να κερδίσει το ΡΡ και να μετατρέψει το Ciudadanos στο κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης. Και θα μπορούσε κάλλιστα να το πετύχει αυτό εάν συμβεί μία κρίση ηγεσίας στο ΡΡ. Σε ό,τι αφορά στο Podemos, το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς που συγκλόνισε τις εκλογές του 2016 με 71 έδρες και το 21,10% των ψήφων, ο εδαφικός κατακερματισμός και οι κρίσεις στην ηγεσία έχουν μειώσει τον αριθμό των εδρών του σε 42% και το ποσοστό του στο 14,3%. Αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει το κόμμα να συνεχίσει να κάνει πιο μετριοπαθή την ρητορική και τις πολιτικές του προκειμένου να εξασφαλίσει επιρροή στην κυβέρνηση Sanchez, στην οποία είναι πρόθυμο να συμμετάσχει.
Τι γίνεται μετά; Λίγα θα γίνουν σε σχέση με τις συμμαχίες πριν από τις 26 Μαΐου. Ο Sanchez είναι σε άνετη θέση: μπορεί να στραφεί προς τα αριστερά και να επιδιώξει να οικοδομήσει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία με το Podemos και τους εθνικιστές. Ή, αναλόγως με το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στα δεξιά του, μπορεί να στραφεί στο Ciudadanos και να συζητήσει την επικαιροποίηση μιας συμφωνίας πολιτικής την οποία είχαν υπογράψει τα δύο κόμματα το 2016. Αυτό είναι απίθανο δεδομένης της επιθυμίας του Rivera να γίνει ο ηγέτης της δεξιάς, και δεδομένης της εγγύτητας του δεύτερου γύρου των εκλογών. Αλλά θα μπορούσε να προκύψει αργότερα, εάν τα εθνικιστικά αιτήματα του Sanchez είναι υπερβολικά.
Όπως και στο παρελθόν, η Καταλονία θα είναι το αδύναμο σημείο του Sanchez: θυμηθείτε ότι ήταν πρόωρες εκλογές που προκηρύχθηκαν αφότου η κυβέρνηση απέτυχε να περάσει τον προϋπολογισμό που ήρθε μετά από τις απαράδεκτες -για τους Σοσιαλιστές- απαιτήσεις του καταλανικού φιλοαποσχιστικού κόμματος. Ο Sanchez αντιμετώπισε την απειλή της δεξιάς του πολιτικού φάσματος να ενώνεται εναντίον του στη βάση της σχέσης του με τις υπέρ της απόσχισης δυνάμεις στην Καταλονία. Αλλά μένει να φανεί πώς θα διαμορφωθούν οι πιέσεις από την Καταλονία για ένα δημοψήφισμα. Το ζήτημα του να δοθεί χάρη στους φυλακισμένους ηγέτες της προσπάθειας απόσχισης του 2017 επίσης δεν θα φύγει μακριά. Τόσο η Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας και το Μαζί για την Καταλονία βρίσκονται στη Βουλή -και το δημοψήφισμα και η χάρη αποτελούν βασικά αιτήματα και των δύο, ακόμη και αν είναι διχασμένα σε άλλα θέματα.
Οι Ισπανοί ψηφοφόροι είχαν ένα απλό ερώτημα σε αυτές τις εκλογές: θα πρέπει να είμαστε σκληροί απέναντι στην Καταλονία ή να είμαστε ήπιοι; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: οι Ισπανοί έχουν απορρίψει την πόλωση γύρω από την εθνική ενότητα και έχουν επιλέξει την μετριοπάθεια και τις προοδευτικές πολιτικές.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment