Τον επενδυτικό σχεδιασμό της EBRD στην Ελλάδα ξεδιπλώνει ο Jurgen Rigterink, Αντιπρόεδρος της Τράπεζας. Εξηγεί γιατί επέκτεινε την παρουσία της στην Ελλάδα έως το 2025, αλλά και γιατί θεωρεί ανοικτή πληγή τα απογοητευτικά στοιχεία για τις άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα.
Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις "σημαντικές προκλήσεις" που θα "συνεχίσει να αντιμετωπίζει η χώρα τα επόμενα χρόνια". Εξηγεί ότι το τραπεζικό σύστημα εξακολουθεί να επιβαρύνεται από ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Το ζητούμενο για τις ελληνικές εταιρείες είναι το σταθερό και προβλέψιμο ρυθμιστικό περιβάλλον αλλά και το δίκαιο φορολογικό καθεστώς, επισημαίνει. Θεωρεί επίσης πρωταρχικής σημασίας την τήρηση των συμφωνημένων δημοσιονομικών στόχων, ενώ κάνει σαφές ότι "οποιαδήποτε υπαναχώρηση αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις ή η αυξημένη αβεβαιότητα σχετικά με την πολιτική κατεύθυνση της χώρας θα μπορούσαν να βλάψουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να μειώσουν τις προοπτικές ανάπτυξης".
Επιμένει στην πρόβλεψη για άνοδο του ΑΕΠ κατά 2,3% φέτος την οποία θα επικαιροποιήσει η EBRD τον Μάιο, αλλά κρούει τον κώδωνα της αβεβαιότητας σχετικά με το Brexit. Εκτιμά μάλιστα ότι αν δεν αυξηθούν οι συνεισφορές άλλων κρατών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση κατά 10% με 15% των κοινοτικών κονδυλίων. Βλέπει, επίσης, πιέσεις στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως της Ιταλίας, που μπορούν να επηρεάσουν την Ευρωζώνη και κατά συνέπεια την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας.
Ο κ. Jurgen Rigterink θα είναι ομιλητής στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, την Παρασκευή 1 Μαρτίου 2019, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Συνέντευξη στις Δήμητρα Καδδά, Αλεξάνδρα Γκίτση
H EBRD δραστηριοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στην Ελλάδα, έχοντας χρηματοδοτήσει 44 έργα μέχρι σήμερα. Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε τα σχέδια της Τράπεζας για το 2019, καθώς και γιατί η EBRD συμφώνησε να παρατείνει την παρουσία της στη χώρα μέχρι το 2025;
Η EBRD ξεκίνησε να επενδύει στην Ελλάδα στα τέλη του 2015, αρχικά με χρονικό ορίζοντα πέντε ετών, με στόχο να στηρίξει την ανάκαμψη της χώρας. Μέχρι σήμερα έχουμε επενδύσει πάνω από 2,3 δισ. ευρώ σε περισσότερα από 40 έργα, καθώς και μέσω του Προγράμματος Ενίσχυσης Διεθνούς Εμπορίου της EBRD, σημειώνοντας μερικές αξιοσημείωτες επιτυχίες στη χώρα. Μεταξύ αυτών είναι η στήριξη της ανακεφαλοποίησης του τραπεζικού τομέα και η παροχή βοήθειας στις τράπεζες για τη διαχείριση των χαρτοφυλακίων τους για μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αναγνωρίζοντας τη συμβολή μας στην οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας και το όφελος περαιτέρω δραστηριοποίησής μας, οι ελληνικές Αρχές ζήτησαν –και οι μέτοχοι της Τράπεζας συμφώνησαν– την επέκταση της παρουσίας μας στη χώρα μέχρι το 2025. Πιστεύουμε ότι η Τράπεζα είναι σε θέση να βοηθήσει την Ελλάδα να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις τα επόμενα χρόνια.
Σκοπεύουμε να συνεχίσουμε τη στενή μας συνεργασία με τον τραπεζικό τομέα, καθώς και με τον ιδιωτικό τομέα, υποστηρίζοντας τις ελληνικές επιχειρήσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις και δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις επενδύσεις σε μετοχές και ομόλογα.
Έχετε συνεργαστεί με μεγάλες ελληνικές εταιρείες. Ποια είναι τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν;
Ναι, πράγματι, έχουμε συνεργαστεί με μερικές από τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες. Πρόκειται για ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, που, όπως και άλλες, χρειάζονται σταθερό και προβλέψιμο ρυθμιστικό περιβάλλον από την κυβέρνηση για να ευδοκιμήσουν, δίκαιο φορολογικό καθεστώς, φιλικό προς τις επενδύσεις επιχειρηματικό περιβάλλον και βεβαιότητα για να είναι πρόθυμοι να αναλάβουν μακροπρόθεσμο κίνδυνο. Χρειάζονται, επίσης, να διαφοροποιήσουν τις πηγές χρηματοδότησής τους, δίνοντας έμφαση στη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση σε ανταγωνιστικά επιτόκια.
Με τη συνεργασία μας με μεγάλες εταιρείες στόχος μας είναι να στείλουμε ισχυρό μήνυμα στην αγορά και να ενθαρρύνουμε κι άλλους επενδυτές να εξετάσουν προσεκτικά τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι ελληνικές εταιρείες.
Η EBRD συνεργάστηκε επίσης με την ελληνική κυβέρνηση. Ποια μέτρα πιστεύετε ότι πρέπει να ληφθούν προκειμένου να προωθηθούν περαιτέρω οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα;
Πράγματι, συνεργαζόμαστε πολύ στενά με την ελληνική κυβέρνηση, παρόλο που δεν έχουμε επενδύσει στον ελληνικό δημόσιο τομέα. Πρόσφατα υπογράψαμε Μνημόνιο Συνεργασίας με το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, για να ενισχύσουμε τη δραστηριότητα των κεφαλαιαγορών και να στηρίξουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) στην προετοιμασία τους για εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Αθηνών με έκδοση νέων μετοχών ή εταιρικών ομολόγων, μέσωδημόσιας προσφοράς.
Θεωρούμε ότι μία από τις βασικές προτεραιότητες πρέπει να είναι η τήρηση των συμφωνημένων δημοσιονομικών στόχων κατά την περίοδο μετά το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ενός σταθερού μακροοικονομικού πλαισίου και για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στην οικονομική ανάκαμψη της χώρας.
Η Ελλάδα θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τους διασυνοριακούς δεσμούς της με την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, γεγονός που αναγνωρίζεται και από τη νέα στρατηγική ανάπτυξης της κυβέρνησης. Με την ανάπτυξη αυτών των δεσμών, η Ελλάδα θα προωθήσει τη συνεργασία με μια περιοχή με μεγάλες προοπτικές και ισχυρές οικονομικές επιδόσεις τα τελευταία χρόνια. Στην EBRD έχουμε μεγάλη εμπειρία ως επενδυτές στα Βαλκάνια, καθώς και στην υποστήριξη μεγάλων έργων υποδομής και ενεργειακών έργων.
Η Ελλάδα μπορεί επίσης να μεταρρυθμίσει περαιτέρω το διοικητικό, δικαστικό και φορολογικό σύστημά της προκειμένου να διευκολύνει τις ξένες επενδύσεις, μεταξύ άλλων και από χώρες εκτός Ε.Ε.
Κατά τη γνώμη σας, οι μεταρρυθμίσεις των τριών προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής έχουν βελτιώσει επαρκώς τις αδυναμίες του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα;
Οι μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο των τριών προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής αναφορικά με τη δημόσια διοίκηση και τα κανονιστικά πλαίσια, αναμένεται να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των αδυναμιών του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα.
Η κρίση και η προσαρμογή αποτέλεσαν μια επώδυνη περίοδο. Σήμερα όμως υπάρχουν ενδείξεις αισιοδοξίας από τις ελληνικές εταιρείες οι οποίες ξεπέρασαν την ύφεση και έχουν περάσει ξανά στην κερδοφορία, καθώς και από τις καινοτόμες επιχειρήσεις που προσελκύουν εγχώριους και ξένους επενδυτές.
Παρόλο που οι επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν, οι Έλληνες επιχειρηματίες και οι νέες επιχειρήσεις μικρότερου βεληνεκούς χρειάζονται ακόμη υποστήριξη. Η EBRD, μαζί με την Ε.Ε., έχουν παρουσιάσει ένα νέο πρόγραμμα, βασικός σκοπός του οποίου είναι να υποστηρίξει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) στην Ελλάδα προκειμένου να λάβουν συμβουλευτικές υπηρεσίες για βιώσιμη ανάπτυξη. Το πρόγραμμα υποστηρίζει τις ΜμΕ με εξειδικευμένες επιχειρηματικές συμβουλές που τους επιτρέπουν να έχουν πρόσβαση σε τοπικές και διεθνείς υπηρεσίες παροχής συμβουλών ώστε να βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Έχει τελειώσει η οικονομική κρίση; Υπάρχουν κίνδυνοι στο εγγύς μέλλον ή μακροπρόθεσμα;
Η Ελλάδα βγήκε από το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής ύστερα από μια περίοδο εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων. Έχουν γίνει πολλές ενέργειες ώστε να καταστεί η οικονομία βιώσιμη, οι δείκτες έχουν βελτιωθεί, το ποσοστό ανεργίας έχει μειωθεί, αν και εξακολουθεί να είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, και οι ιδιωτικοποιήσεις συνεχίζονται.
Ωστόσο, η χώρα θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις τα επόμενα χρόνια. Η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα βελτιώνεται, τα στοιχεία όμως του ενεργητικού εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα, καθώς το τραπεζικό σύστημα εξακολουθεί να επιβαρύνεται από ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η οικονομική ανάκαμψη εξαρτάται από τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων κατά την περίοδο μετά το πρόγραμμα. Η οποιαδήποτε υπαναχώρηση αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις ή η αυξημένη αβεβαιότητα σχετικά με την πολιτική κατεύθυνση της χώρας θα μπορούσαν να βλάψουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να μειώσουν τις προοπτικές ανάπτυξης.
Γιατί οι άμεσες ξένες επενδύσεις εξακολουθούν να "αγνοούν" την Ελλάδα κατά τη γνώμη σας;
Τα απογοητευτικά στοιχεία για τις άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα συχνά χαρακτηρίζονται ως "ανοιχτή πληγή". Οι επενδυτές πρέπει να εμπιστευθούν ξανά την Ελλάδα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης στους επενδυτές καθώς και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου μπορούν να πραγματοποιηθούν επενδύσεις. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η εμπιστοσύνη των επενδυτών έχει ήδη ενισχυθεί χάρη στην επιτυχή ανάκαμψη της Ελλάδας. Οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις έχουν οδηγήσει σε βελτιώσεις σε σημαντικούς τομείς επενδύσεων, απαιτείται όμως να γίνουν περισσότερα για την αύξηση των εγχώριων και ξένων επενδύσεων.
Πιο συγκεκριμένα, πιστεύουμε ότι η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να επικεντρωθεί σε οικονομικούς τομείς στους οποίους έχει "συγκριτικό πλεονέκτημα", όπως είναι ο γεωργικός τομέας, ο τουρισμός και η ενέργεια. Η χώρα μπορεί να αξιοποιήσει περαιτέρω τον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να προσελκύσει περισσότερους επενδυτές, ιδίως σήμερα που η μεταβαλλόμενη δυναμική στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας ασκεί πιέσεις στους εξαγωγείς ορυκτών καυσίμων και πολλές χώρες δεσμεύονται να επιτύχουν παγκόσμιους κλιματικούς στόχους.
Μείωση έως 15% στα κοινοτικά κονδύλια λόγω Brexit
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις της EBRD για την ανάπτυξη της Ελλάδας το 2019; Κατά τη γνώμη σας, οι πιέσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως η γερμανική και η ιταλική, καθώς και άλλοι οικονομικοί κίνδυνοι (π.χ. το Brexit) θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη της χώρας;
Σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις μας, ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας είναι 2,3% για το 2019. Αναμένουμε να εξακολουθήσει η βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη, να συνεχιστούν οι βελτιωμένες επενδυτικές τάσεις και να αυξηθούν τα ποσοστά απασχόλησης κατά τη διάρκεια του 2019. Θα ανακοινώσουμε την επόμενη πρόβλεψή μας στην ετήσια συνάντησή μας στο Σαράγιεβο τον Μάιο του 2019.
Η αβεβαιότητα σχετικά με το Brexit είναι προφανώς ανησυχητική και καθώς το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων παραμένει ασαφές, ο ευρύτερος αντίκτυπος δεν μπορεί να προβλεφθεί εύκολα. Ωστόσο, στην έκθεσή μας για την ανάπτυξη των οικονομιών όπου επενδύουμε (Regional Economic Prospects Report), τον προηγούμενο Νοέμβριο, είπαμε ότι το σενάριο ενός "no deal Brexit" θα διαταράξει σοβαρά τις διασυνοριακές αλυσίδες εφοδιασμού μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν άλλα κράτη μέλη δεν αυξήσουν τις συνεισφορές τους στην Ε.Ε., το Brexit θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση κατά 10% με 15% των διαρθρωτικών και ενταξιακών κονδυλίων που διατίθενται στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μειώνοντας κατά 0,4% του ΑΕΠ τις επενδύσεις που υποστηρίζονται από ευρωπαϊκά κονδύλια. Επιπλέον, οι ανησυχίες και οι πιέσεις στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, όπως για παράδειγμα της Ιταλίας, μπορούν να επηρεάσουν την Ευρωζώνη και κατά συνέπεια την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment