Της Δήμητρας Καδδά
Το τελεσίγραφο που έδωσε χθες η Κομισιόν στην κυβέρνηση μέσα από την έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας για ανάληψη δράσης σε έξι πεδία έως τις 11 Μαρτίου με κορωνίδα το διάδοχο καθεστώς του ν. Κατσέλη, θα "περάσει" σήμερα σε πολιτικό επίπεδο. Αναμένεται να ξεδιπλωθεί η πρώτη πολιτική αντίδραση από το Euroworking Group, η οποία θα προσμετρήσει και τη νέα συμφωνία για την πρώτη κατοικία που επιτεύχθηκε χθες, αλλά και την δεύτερη έκθεση της Επιτροπής με την οποία έθεσε την Ελλάδα σε έναν ακόμη "πυλώνα" εποπτείας για υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες.
Ουσιαστικά η κυβέρνηση καλείται να κλείσει τα μέτωπα έως το Eurogroup της 11ης Μαρτίου. Διαφορετικά, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αποκλείεται πλέον ακόμη και το "ακραίο" σενάριο αναβολής των αποφάσεων για την ενεργοποίηση των παρεμβάσεων 970 εκατ. ευρώ στο χρέος έναν μήνα μετά, στο Eurogroup του Απριλίου.
Η έκθεση που εισάγει σε καθεστώς υπερβολικών ανισορροπιών (excessive imbalances) την Ελλάδα αποκαλύπτοντας τις μεγάλες "πληγές" στις τράπεζες, στο εξωτερικό ισοζύγιο, στις επενδύσεις και στην παραγωγικότητα πλέον αποτελεί ένα επιπλέον "βαρίδι" για τις πολιτικές αποφάσεις.
Ωστόσο, το "βαρύ πυροβολικό" είναι το πόρισμα για την Ενισχυμένη Εποπτεία. Σε διαφορετικό ύφος από την προηγούμενη (πρώτη) αξιολόγηση, περιλαμβάνει οξύτατη κριτική εννέα σημείων για τις τράπεζες και για το κυβερνητικό σχέδιο αναφορικά με τον διάδοχο του ν. Κατσέλη, προαναγγέλλοντας μάλιστα και την έκφραση γνώμης από την ΕΚΤ (σ.σ. επί σχεδίου όμως που… άλλαξε λίγες ώρες μετά και πλέον μένει να φανεί πως θα αποτιμηθεί και σήμερα στο EWG).
Ανάμεσα στα έξι ανοικτά προαπαιτούμενα του 2018 (επί συνόλου 16), τα τρία πιο σημαντικά πέρα από τις τράπεζες είναι η στελέχωση της ΑΑΔΕ, και ο διαγωνισμός για τους λιγνίτες. Πέρα από τα τρία αυτά μεγάλα αγκάθια υπάρχουν και άλλες τρεις δράσεις που είναι ημιτελείς. Συνδέονται με την στελέχωση του δημοσίου σε επίπεδο γενικών γραμματέων, με τη ΔΕΠΑ και με την Εγνατία Οδό.
Υπάρχουν και τρία νέα μέτωπα που προστίθενται στο λογαριασμό: η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προκλήσεων, η στήριξη του τραπεζικού τομέα και η ενίσχυση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Οφειλές προς ιδιώτες, αφορολόγητο και κίνδυνοι
Πέρα από τους κινδύνους σε σχέση με τα προαπαιτούμενα και τις παρεμβάσεις στο χρέος, η έκθεση περιέχει και μία σειρά από "καμπανάκια" για την ςλληνική οικονομία και καθυστερήσεις ή πισωγυρίσματα στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων:
• Η Επιτροπή στην έκθεσή της αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση δεσμεύτηκε στους δανειστές να μην προχωρήσει άμεσα σε ρυθμίσεις οφειλών προς τις εφορίες και στα ασφαλιστικά ταμεία. Και τούτο προκειμένου να διεξάγει αναλυτικότερους τεχνικούς ελέγχους των επιπτώσεων για τέτοιες κινήσεις. Καθιστά σαφές μάλιστα ότι θα έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στη συλλογή των φόρων αλλά και στο πρωτογενές πλεόνασμα φέτος. Χθες πάντως, το υπουργείο Εργασίας τοποθετήθηκε υπέρ της ρύθμισης στα ταμεία…
• Αναφορικά με τα αναδρομικά που διεκδικούνται μέσω δικαστικών αποφάσεων, το δημοσιονομικό τους κόστος υπολογίζεται σε 1,3% του ΑΕΠ μόνο στην περίπτωση της περικοπής των δώρων Δημοσίων υπαλλήλων. Η Κομισιόν καλεί τις ελληνικές αρχές να παρακολουθούν στενά τους δημοσιονομικούς κινδύνους και να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα τα οποία να περιλαμβάνονται στους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους κατά τις ετήσιες αναθεωρήσεις τους. Επίσης, σε περίπτωση που υπάρχουν τελεσίδικες αποφάσεις σε ένα τομέα που μετατρέπουν τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί, καλούνται να παρέμβουν θεσπίζοντας παρεμβάσεις και δράσεις στην ίδια κατηγορία δαπανών.
• Καταγράφει καθοδικούς κινδύνους στην οικονομία. Εξηγεί ότι η αύξηση της κατανάλωσης μπορεί να είναι υψηλότερη από την αναμενόμενη το 2019 λόγω της ανόδου του κατώτατου μισθού που μεταφράζεται σε υψηλότερες καταναλωτικές δαπάνες. Από την άλλη πλευρά, βλέπει ότι οι πιθανές πιέσεις στις μισθολογικές αυξήσεις αποτελούν κίνδυνο για την ανάκαμψη των επενδύσεων και για τις εξαγωγικές επιδόσεις. Αναφέρει και ότι οι κίνδυνοι για τις επενδύσεις επιδεινώνονται από το υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. αλλά και "η παγκόσμια επιβράδυνση, και ιδιαίτερα η επιβράδυνση της ΕΕ, ενδέχεται να παρεμποδίσει περαιτέρω την ανάκαμψη της Ελλάδας".
• Ειδική μνεία γίνεται για τις παρεμβάσεις που θεσπίστηκαν για το 2019 μετά την ανακοίνωση του Προϋπολογισμού και τις οποίες θα πρέπει τώρα η κυβέρνηση να υπολογίσει και να προσμετρήσει το κόστος τους στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα καταθέσει τον Μάιο. Περιλαμβάνουν το χαμηλό ΦΠΑ στα νησιά, τα σχέδια να εισαχθεί νέα ρύθμιση οφειλών προς τις εφορίες και τα ταμεία, την αύξηση του αριθμού όσων εργάζονται με καθεστώς προσωρινής απασχόλησης στο δημόσιο και τον νέο τρόπο υπολογισμού των αμοιβών των στελεχών του Υπουργείου Οικονομικών.
• Κριτική γίνεται από την Κομισιόν για το αποθεματικό που υπάρχει στον προϋπολογισμό του 2019 για πιθανές ανάγκες πληρωμής αναδρομικών. Έχουν απομείνει, όπως αναφέρεται, 650 εκατομμύρια, για τα οποία η κυβέρνηση δεν έχει πει πώς θα διαθέσει, δημιουργώντας ανησυχίες για νέο κύμα παροχών.
• Για τη μείωση του αφορολόγητου το 2020 η Επιτροπή αναφέρει ότι θεωρείται επιβεβλημένη ώστε να διευρυνθεί η φορολογική βάση και να υπάρξει ο δημοσιονομικός χώρος για μία πιο φιλική προς την ανάπτυξη πολιτική μέσω της μείωσης των συντελεστών ειδικά στις επιχειρήσεις αλλά και των ασφαλιστικών εισφορών.
• Σε ειδικό κεφάλαιο αναλύεται το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης στις επιχειρήσεις αλλά και το φορολογικό βάρος στην εργασία τα οποία αυξήθηκαν πάρα πολύ τα προηγούμενα χρόνια και είναι σημαντικά υψηλότερα από ότι στις γειτονικές χώρες. Αναφέρεται ότι το μέσο φορολογικό βάρος στην εργασία στην Ελλάδα έφτανε το 2016 στο 41% έναντι 36% του κοινοτικού μέσου όρου. Γίνεται αναφορά και σε πολύ μεγάλη απώλεια εσόδων από ΦΠΑ στην Ελλάδα (καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση πανευρωπαϊκά), ενώ επισημαίνεται ότι ο επιχειρηματικός κόσμος πέρα από τα πολύ ψηλά φορολογικά βάρη επωμίζεται και τεράστια γραφειοκρατία (οι επιχειρήσεις πρέπει να δαπανήσουν υπερδιπλάσιες ώρες για να διεκπεραιώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις)
• Κριτική ασκείται και για την ξαφνική αύξηση του αριθμού των δικαιούχων για μέρισμα το 2018 με αποτέλεσμα την αύξηση και της σχετικής δαπάνης από τα 710 στα 782 εκατομμύρια ευρώ. Γίνεται σαφές ότι αυτή η άνοδος ενδεχομένως να περιέχει κινδύνους δημοσιονομικού χαρακτήρα και για τις υπόλοιπες παροχές αλλά και για το φορολογητέο εισόδημα. Οι ελληνικές αρχές μάλιστα, σύμφωνα με την Κομισιόν, δεσμεύθηκαν να ερευνήσουν αυτό το θέμα περαιτέρω.
• Η Κομισιόν επιβεβαιώνει και αυτή την εκτίμηση για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης από το 2,2% φέτος στο 2,3% το 2020 και μετά στο 2,1% το 2021 και στο 1,8% το 2022. Ανάλογη επιβράδυνση αναμένει και στην αύξηση απασχόλησης: από επίδοση 1,8% φέτος και στο δεύτερο έτος, στο 1,4% το 2020, στο 1% το 2021 και στο 0,7% το 2022.
• Κάνει σαφές ότι το 2018, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, η βασικότερη ίσως πηγή υπέρ - πλεονασμάτων ήταν η μείωση των δαπανών για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Κάτι που ζητά να αναστραφεί. Κάνει λόγο για χαμηλές επιδόσεις ακόμα και στα συγχρηματοδοτούμενα έργα και για κίνδυνο απώλειας κονδυλίων.
• Γίνεται αναλυτική παρουσίαση των δυνητικών αρνητικών επιπτώσεων της αύξησης του κατώτατου μισθού στην απασχόληση, αλλά και στις υπόλοιπες μισθολογικές βαθμίδες.
• Οι εξαγγελίες της ελληνικής κυβέρνησης για προσλήψεις, όπως αναφέρεται, εντείνουν τις ανησυχίες αναφορικά με τη διατήρηση των δεσμεύσεων για συγκράτηση του αριθμού των υπαλλήλων στο Δημόσιο. Ειδική έμφαση δίδεται στις προσωρινές προσλήψεις, οι οποίες το 2018 εκτιμάται ότι υπερέβησαν το στόχο που είχε τεθεί κατά 1.500 θέσεις.
• Για τα κρατικά φέσια προς ιδιώτες, η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι ναι μεν μειώθηκαν κατά 300 εκατομμύρια ευρώ (έναντι του Αυγούστου) και βρέθηκαν στο τέλος Δεκεμβρίου στα 1,4 δισ. ευρώ, ωστόσο, λέει ότι 200 εκατομμύρια ευρώ από τις δόσεις του ESM δεν χρησιμοποιήθηκαν μέχρι το τέλος του έτους.
• Στο δημοσιονομικό πεδίο επίσης αναφέρεται ότι η κυβέρνηση πρέπει να δώσει προτεραιότητα στη στελέχωση της ΑΑΔΕ. Επιπλέον θα πρέπει να λάβει περαιτέρω πρωτοβουλίες ούτως ώστε να σταματήσει το φαινόμενο δημιουργίας νέας γενιάς ληξιπρόθεσμων οφειλών και να αναστρέψει την υποεκτέλεση του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων. Επίσης θα πρέπει να αναλάβει δράση προκειμένου να τηρούνται τα όρια προσλήψεων στο Δημόσιο.
Οι νέες εννέα δεσμεύσεις
Η Επιτροπή καταγράφει και τα εννέα νέα προαπαιτούμενα που πρέπει να υλοποιηθούν έως τα μέσα του 2019. Περιλαμβάνουν:
1. Μία νέα αναθεώρηση του αντικειμενικών αξιών.
2. Εναρμόνιση με τη σύσταση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αναφορικά με την δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών σε ιδιώτες.
3. Ολοκλήρωση του clawback στις δαπάνες υγείας.
4. Μεταρρύθμιση στα προνοιακά επιδόματα.
5. Επιτάχυνση στις παρεμβάσεις αναφορικά με το Κτηματολόγιο.
6. Ενεργοποίηση του μοντέλου Target στην αγορά ενέργειας.
7. Ολοκλήρωση της αντικατάστασης των μελών ΔΕΚΟ που ανήκουν στο "Yπερταμείο” σε περίπτωση που κριθεί ότι χρειάζεται .
8. Ιδιωτικοποιήσεις σε Μαρίνα Αλίμου και ΕΛΠΕ.
9. Διενέργεια ανεξάρτητης αξιολόγησης για τη στελέχωση του δημοσίου και ολοκλήρωση των τοποθετήσεων.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment