Σε έναν πλήρη απολογισμό των προγραμμάτων διάσωσης που δρομολόγησε τα χρόνια της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης προχωρά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αναγνωρίζοντας λάθη, καθυστερήσεις και παραλείψεις και στο ελληνικό πρόγραμμα.
Το Ταμείο αναφέρει ότι μεταξύ των βασικών αιτιών για την επιδείνωση της βιωσιμότητας του χρέους ήταν δημοσιονομικές αστοχίες, όπως η χαμηλότερη ανάπτυξη στην περίπτωση της Ελλάδας την περίοδο του πρώτου προγράμματος.
Αναγνωρίζει επίσης ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, υπήρξε μεγάλη διστακτικότητα να αναγνωριστεί ότι το χρέος μπορεί να μην ήταν βιώσιμο.
Επίσης κάνει σαφές ότι η απόφαση περί διατηρήσιμου χρέους (σ.σ. δηλαδή χρέους που δεν χρειάζεται παρεμβάσεις) βασίστηκε σε προβλέψεις για μεγάλες δημοσιονομικές προσαρμογές και αισιόδοξα μακροοικονομικά δεδομένα (πχ ΑΕΠ). Και τούτο όταν, όπως αναφέρει σε άλλο σημείο το Ταμείο, μία από τις κυριότερες αιτίες επιδείνωσης της διατηρησιμότητας του χρέους ήταν η χαμηλότερη ανάπτυξη…
"Η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους φαίνεται να έκλινε υπέρ των μεγάλων δημοσιονομικών προσαρμογών και αισιόδοξων μακροοικονομικών πλαισίων σε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις με υψηλά επίπεδα χρέους, την Ελλάδα (το 2010) και την Ουκρανία (το 2014)", αναφέρει το Ταμείο και προσθέτει: "Οι μετέπειτα αξιολογήσεις αμφισβήτησαν την αρχική κρίση ότι το χρέος ήταν βιώσιμο (Ελλάδα) και βιώσιμο με υψηλή πιθανότητα (Ουκρανία)".
Tο ΔΝΤ σημειώνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η καθυστέρηση στην αναδιάρθρωση του χρέους είχε αποτέλεσμα οι απαιτήσεις των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα να αντικατασταθούν από αυτές του δημόσιου τομέα. Σε αυτό το πλαίσιο σημειώνεται η περίπτωση της Ελλάδας, με το Ταμείο να επισημαίνει ότι δεν υιοθετήθηκε απόφαση για αναδιάρθρωση χρέους στην αρχή του προγράμματος το 2010, ενώ στη συνέχεια η απόφαση καθυστέρησε μέχρι το 2012, με αποτέλεσμα η χώρα να πληρώσει συνολικά 50 δισ. ευρώ σε χρέος που ωρίμαζε την εν λόγω περίοδο.
Το Ταμείο σημειώνει εξάλλου ότι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων σε ορισμένες βασικούς διαρθρωτικούς τομείς αποδείχτηκε ένα ιδιαίτερα δύσκολο έργο.
Όπως επισημαίνει, "το να επιτευχθεί δημόσια στήριξη και εθνική ιδιοκτησία για τα μέτρα [των προγραμμάτων] ήταν δύσκολο" και, σε αυτό το πλαίσιο, "σε Ελλάδα και Πορτογαλία ορισμένες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας αναστράφηκαν ακόμα και πριν το τέλος του προγράμματος".
Το ΔΝΤ κάνει επίσης ειδική αναφορά στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά τη διάρκεια της κρίσης, κάτι που επιβάρυνε τον δανεισμό και την τραπεζική και εταιρική κερδοφορία σε αρκετές χώρες (Κύπρος, Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία).
"Αν και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ξεκίνησαν να μειώνονται προς το τέλος του προγράμματος σε ορισμένες περιπτώσεις (Ιρλανδία και Πορτογαλία) σε άλλες περιπτώσεις παρέμειναν σε αυξημένα επίπεδα (Κύπρος και Ελλάδα), αντανακλώντας τη δυσκολία και πολυπλοκότητα της επίλυσης των κόκκινων δανείων", αναφέρει.
Ειδικότερα, Ελλάδα, Κύπρος, Ιρλανδία και Πορτογαλία είδαν αύξηση των κόκκινων δανείων κατά 10,5 ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο όρο, αν και η χρηματοοικονομική σταθερότητα αποτελούσε προτεραιότητα στα προγράμματα τους, σημειώνει το Ταμείο. Τα κόκκινα δάνεια ξεκίνησαν να υποχωρούν μόνο μετά το πρόγραμμα για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, ενώ παρέμειναν αυξημένα μέχρι σήμερα σε Κύπρο και Ελλάδα, καθυστερώντας την ανάκαμψη του δανεισμού.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, προσθέτει, τα μέτρα για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων καθυστέρησαν λόγω της ανάγκης να σταθεροποιηθεί πρώτα το χρηματοοικονομικό σύστημα.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment