Της Νένας Μαλλιάρα
Υπό τη διπλή ασφυκτική πίεση της αδύναμης έως μηδενικής κερδοφορίας καθώς αλλάζει το καθεστώς προβλέψεων στην Ε.Ε. και την ορατή απειλή ανακεφαλαιοποιήσεων, η "εξέγερση" των μετόχων υποχρεώνει τις τράπεζες να υιοθετήσουν σκληρές κινήσεις εκκαθάρισης "κόκκινων" δανείων.
Το δίλημμα που τίθεται από την πλευρά τους υποχρεώνει τις διοικήσεις των τραπεζών σε αλλαγή πλεύσης προκειμένου να εμφανίσουν αποτελέσματα εδώ και τώρα στην εκκαθάριση των "κόκκινων" δανείων και να αποδείξουν ότι μπορούν επιτύχουν τους στόχους μείωσης των "κόκκινων" δανείων πριν από το 2021. Οι μέτοχοι υπερφαλαγγίζουν τις πιέσεις των εποπτικών Αρχών και διαμηνύουν, ούτε λίγο ούτε πολύ, στους τραπεζίτες "τα κόκκινα δάνεια ή εμείς", απαιτώντας άμεση δράση και σφίξιμο του κλοιού σε οφειλέτες ιδιώτες και επιχειρήσεις, ξεκαθαρίζοντας στις διοικήσεις ότι αν δεν δοθεί λύση στο πρόβλημα δεν προτίθενται να συμμετέχουν περαιτέρω…
Οι αυξημένες προβλέψεις
Η παράλληλη απειλή ανακεφαλαιοποιήσεων και η προοπτική νέων αυξημένων απαιτήσεων για προβλέψεις, καθώς αλλάζουν οι όροι στην Ε.Ε., είναι το "κίνητρο" της στροφής σε μεγαλύτερες πιέσεις από την πλευρά των μετόχων στις διοικήσεις των τραπεζών.
Η νέα ευρωπαϊκή παράμετρος, αυτή των αυξημένων προβλέψεων που θα πρέπει να σχηματίζουν οι τράπεζες στα νέα δάνεια, έρχεται να ανεβάσει τους ήδη ισχυρούς προβληματισμούς, καθώς οδηγεί μελλοντικά σε μεγαλύτερες ανάγκες διακράτησης κεφαλαίων, συνεπώς σε κίνδυνο περαιτέρω συρρίκνωσης της κερδοφορίας ή και ζημιών για τους μετόχους. Και αυτό, την ώρα που α) η αγορά φαίνεται να αμφισβητεί την ικανότητα των ελληνικών τραπεζών να επιτύχουν τους στόχους μείωσης των NPEs με ουδέτερο τρόπο ως προς τα κεφάλαιά τους και β) τα έσοδα των τραπεζών δεν φαίνεται να βρίσκουν διέξοδο για την αύξησή τους.
Ειδικότερα, το provision calendar με το οποίο θα πρέπει να κινηθούν εφεξής οι τράπεζες πανευρωπαϊκά, όταν οι νέοι κανόνες τεθούν σε ισχύ μετά την έγκρισή τους από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., θα απαιτούν σημαντική "εξοικονόμηση" κεφαλαίων για την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου στα νέα δάνεια που θα χορηγούν οι τράπεζες.
Προβλέπεται, σύμφωνα με την απόφαση που δρομολογείται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ότι οι τράπεζες θα πρέπει να εξοικονομούν κεφάλαια για τουλάχιστον το 35% της έκθεσής τους σε μη εξασφαλισμένα δάνεια, δύο χρόνια αφότου αυτά καταστούν επισφαλή, και στη συνέχεια να προχωρούν σε πλήρη κάλυψή τους έπειτα από τρία χρόνια.
Οι τράπεζες θα πρέπει να καλύπτουν με προβλέψεις το 25% των δανείων που εξασφαλίζονται με λιγότερο ασφαλή κινητά collateral, τρία χρόνια αφότου αυτά καταστούν ληξιπρόθεσμα, ανεβάζοντας το ποσοστό κάλυψης σε 35% μετά από τέσσερα χρόνια, 80% μετά από έξι χρόνια και στο 100% μετά από επτά χρόνια.
Όσο για τα δάνεια που εξασφαλίζονται από ακίνητα, το χρονοδιάγραμμα κάλυψης από προβλέψεις απαιτεί κάλυψή τους κατά 25% μετά από τρία χρόνια, 35% μετά από τέσσερα χρόνια, 55% μετά από πέντε χρόνια, 70% μετά από έξι χρόνια, 80% μετά από επτά χρόνια, 85% μετά από οκτώ χρόνια και πλήρη κάλυψη ύστερα από εννέα χρόνια.
Όλα τα παραπάνω σημαίνουν λιγότερα παραγωγικά κεφάλαια για τους μετόχους των τραπεζών, μικρότερα περιθώρια κερδοφορίας και ορατό κίνδυνο ζημιών και υποχρεωτικών αυξήσεων κεφαλαίου, με αποτέλεσμα νέο dilution των ιδιωτών μετόχων και προοπτική την κρατική ενίσχυση των τραπεζών.
Προ των υποχρεώσεων και των κινδύνων αυτών, οι τράπεζες καλούνται να έχουν ξεμπερδέψει το γρηγορότερο με το υφιστάμενο στοκ NPLs.
Αυτό το περιβάλλον είναι ακόμα δυσκολότερο για τις ελληνικές τράπεζες που βαρύνονται με πολύ ψηλά ποσοστά NPEs. Για τον λόγο αυτό οι μέτοχοι των τραπεζών είναι περισσότερο από ποτέ απαιτητικοί, πιέζοντας τις διοικήσεις των τραπεζών να δώσουν άμεσα οριστικό τέλος στα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται.
Οι φόβοι των αγορών
Οι αγορές βλέπουν ότι η επίτευξη των στόχων μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων περιορίζει τα περιθώρια βελτίωσης των εσόδων των ελληνικών τραπεζών, ενώ ο δείκτης των NPEs εκτιμούν ότι θα διαμορφωθεί το 2021 πάνω από το 20%, παραμένοντας υψηλός. Στο πλαίσιο αυτό, το σενάριο της μείωσης των "κόκκινων" δανείων δεν δημιουργεί για τους επενδυτές που θέλουν να ποντάρουν στο story της ανάκαμψης της Ελλάδας ευκαιρίες να επενδύσουν στις ελληνικές τράπεζες.
Χαρακτηριστικά, η Morgan Stanley θεωρεί πως οι νέοι στόχοι για τα NPEs έως το 2021 συνεπάγονται μείωσή τους κατά 60%, με τους αντίστοιχους δείκτες να υποχωρούν από σχεδόν 50% σήμερα σε περίπου 20% το 2021. Ο σκεπτικισμός της αγοράς για το εάν οι τράπεζες μπορούν να επιτύχουν τους στόχους αυτούς χωρίς να βλάψουν τα κεφάλαιά τους αποτυπώνεται στις τιμές των μετοχών τους, οι οποίες έχουν υποχωρήσει από 34% έως 72% από τις αρχές του έτους.
Κατά την άποψη της Morgan Stanley, οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να επιτύχουν αυτούς τους στόχους, αλλά τα έσοδά τους θα παραμείνουν έντονα πιεσμένα. Μάλιστα, η Morgan Stanley εκτιμά ότι, για να επιτύχουν δείκτη NPE στο 10%, οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστεί να προχωρήσουν σε ανακεφαλαιοποίηση ύψους 11,7 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι ο δείκτης NPE 10% είναι το ανώτερο όριο που φέρεται να συζητά η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) προκειμένου να προσδιορίζεται κατά πόσον μια τράπεζα από αυτές που εποπτεύει θα θεωρείται ως "υψηλού δείκτη NPE".
Αναζητούν "μαγικές" λύσεις, χωρίς δυσμενή αντίκτυπο στους μετόχους
Τα δυσχερή δεδομένα για τις τράπεζες προβληματίζουν τους μετόχους τους και αυξάνουν τις πιέσεις για την εξεύρεση "μαγικών" λύσεων για την εξαφάνιση των NPΕs.
Η Eurobank επεξεργάζεται το σχέδιο που ανακοίνωσε για την επιτάχυνση της μείωσης των NPEs με μεγάλη διεξοδικότητα μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, έτσι ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα προκύψει ζημία για τον βασικό μέτοχο. Παράλληλα, οι άλλες τράπεζες εξετάζουν εναγωνίως τα επόμενα βήματά τους για την ταχεία μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, με τις πληροφορίες του "Κ" να αναφέρουν ότι η Alpha Bank εξετάζει μια τιτλοποίηση αντίστοιχη της Eurobank. Σημειώνεται ότι το σχέδιο της Eurobank για τη συγχώνευση με την Grivalia θα επιτρέψει στην τράπεζα όχι μόνο να επιτύχει πολύ νωρίτερα τους στόχους μείωσης των NPΕs (δείκτης NPE 15% το 2019), στοχεύοντας σε μονοψήφιο ποσοστό το 2021, αλλά θα ανοίξει επίσης τον δρόμο για κερδοφορία 400-500 εκατ. ευρώ το 2021 και για στόχο απόδοσης ιδίων κεφαλαίων 10%.
Την εκτίμηση ότι είναι αδύνατον, χωρίς την πρόσθετη βοήθεια συνολικής λύσης, οι τράπεζες να πιάσουν τους στόχους μείωσης των "κόκκινων" δανείων εκφράζει η Τράπεζα της Ελλάδος. Η ΤτΕ επισημαίνει και το γεγονός της αδύναμης προ φόρων κερδοφορίας των τραπεζών, η οποία εμφανίζεται σημαντικά χαμηλότερη από το 2017. Μάλιστα, μετά από φόρους και μη επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες, στο εννεάμηνο του 2018 οι τράπεζες κατέγραψαν ζημίες μεγαλύτερες συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2017, στοιχείο που συνηγορεί στις αυξημένες πιέσεις από πλευράς μετόχων.
Τι δείχνει η πορεία μείωσης των NPEs
Μέχρι στιγμής, οι τράπεζες έχουν κινηθεί εντός στόχων για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, μειώνοντάς τα στα 84,7 δισ. στο τέλος Σεπτεμβρίου 2018, περίπου 9,7 δισ. ευρώ χαμηλότερα συγκριτικά με το τέλος Δεκεμβρίου 2017 και κατά περίπου 22,5 δισ. ευρώ (δηλ. περισσότερο από 20%) έναντι του Μαρτίου 2016, οπότε είχε καταγραφεί και το υψηλότερο επίπεδο μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Η μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά τη διάρκεια του 2018 ήταν κυρίως αποτέλεσμα διαγραφών (4,4 δισ. ευρώ) και πωλήσεων (5,2 δισ. ευρώ) μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι εισπράξεις από ρευστοποιήσεις παρουσίασαν βελτίωση, καθώς οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί άρχισαν να παράγουν τα πρώτα αποτελέσματα. Ωστόσο, το συνολικό ποσό που ανακτήθηκε από τις τράπεζες με αυτόν τον τρόπο παρέμεινε χαμηλό. Συνολικά, παρά τις βελτιώσεις στο οικονομικό και θεσμικό περιβάλλον, οι εισπράξεις μέσω ενεργητικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων παρέμειναν περιορισμένες. Επιπροσθέτως, οι νέες ροές μη εξυπηρετούμενων δανείων στη διάρκεια του εννεαμήνου εξακολουθούν να υπερβαίνουν τις πιστώσεις που επιστρέφουν σε τακτική εξυπηρέτηση.
Η εικόνα αυτή προβληματίζει τους μετόχους και κάνει την ΤτΕ να μιλά για την ανάγκη να εξεταστούν και άλλες λύσεις που θα διευκόλυναν τη μεταφορά των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων από τους ισολογισμούς των τραπεζών σε άλλες οντότητες. Για παράδειγμα, σε μια κεντρική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, χωρίς να δημιουργηθούν πρόσθετοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι και αφού έχουν ληφθεί υπόψη τυχόν επιπτώσεις στην κεφαλαιακή βάση των τραπεζών. Η ΤτΕ έχει προτείνει τη σύσταση οχήματος ειδικού σκοπού που θα απορροφήσει περίπου 40 δισ. ευρώ NPLs, με παράλληλη χρήση αναβαλλόμενου φόρου 7,5 δισ. ευρώ. Στο τραπέζι βρίσκεται και πρόταση του ΤΧΣ στη βάση του ιταλικού μοντέλου.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment