Της Ελευθερίας Κούρταλη
Η Ελλάδα μπορεί να πέτυχε την έξοδο από το καθεστώς των μνημονίων, μπορεί να κατάφερε να βγει στις αγορές με 5ετή και 10ετή ομόλογα με τους οίκους αξιολόγησης να προχωρούν σε αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής της ικανότητας, ωστόσο αυτό που δεν έχει καταφέρει είναι να πετύχει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, αντίθετα με άλλες χώρες που βγήκαν από τα μνημόνια. Η Ιρλανδία και η Κύπρος, για παράδειγμα, στο έτος που ακολούθησε την "έξοδό" τους, είδαν την ανάπτυξη του ΑΕΠ τους να εκτινάσσεται στα επίπεδα του 4,8% και του 4% αντίστοιχα.
Οι αγορές στέλνουν εδώ και καιρό το μήνυμα ότι αυτό που ζητούν από τη χώρα ώστε να την "πιστέψουν" μακροπρόθεσμα και έτσι να αποτελέσουν τα ελληνικά assets μέρος των χαρτοφυλακίων των διεθνών επενδυτών, είναι η ανάπτυξη και οι επενδύσεις, δύο καταλύτες που προς το παρόν απουσιάζουν. Γι' αυτό άλλωστε και θεωρούν τις γενικές εκλογές του 2019 μία θετική εξέλιξη για την Ελλάδα, ενώ γενικότερα η διεξαγωγή εκλογών σε μία χώρα τείνει να θεωρείται παράγοντας αβεβαιότητας και πολλές φορές πολιτικού κινδύνου.
Στις εκθέσεις των διεθνών οίκων για την Ελλάδα το τελευταίο διάστημα αυτό που είναι κοινό είναι πως αν και επισημαίνουν πως η ανάκαμψη της οικονομίας είναι παρούσα, ωστόσο οι ρυθμοί είναι πολύ αργοί και οι πτήσεις πολύ χαμηλές, ενώ οι επενδύσεις απουσιάζουν. Όπως σημειώνουν, οι εκλογές ενισχύουν τις προοπτικές της χώρας καθώς –σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις– το πιθανότερο σενάριο είναι πως θα προκύψει μία κυβέρνηση φιλική προς την αγορά, φιλική προς την ανάπτυξη και φιλική προς τις επενδύσεις. Και αυτό θα αποτελέσει ισχυρό όπλο για την οικονομία της χώρας σε ένα διεθνές περιβάλλον όπου το μομέντουμ της ανάπτυξης αναμένεται να αποδυναμωθεί.
Με τα έως τώρα δεδομένα ωστόσο, και μετά τη (μικρή) αστοχία του ΑΕΠ του 2018, οι διεθνείς οίκοι προβλέπουν πολύ χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης ακόμη και από το 1,9% που προβλέπει η ΤτΕ για το 2019, το οποίο είναι ήδη πολύ χαμηλότερο από το 2,5% στο οποίο στοχεύει η κυβέρνηση. Παράλληλα εκτιμούν πως και το 2020 θα είναι ένα δύσκολο έτος για την ανάπτυξη, η οποία θα κινηθεί επίσης χαμηλότερα του 2%.
Πιο αναλυτικά, η Citigroup βλέπει χαμηλές πτήσεις σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας τόσο για φέτος αλλά και έως το 2023, όπως επισημαίνει στη νέα έκθεσή της για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Όπως εκτιμά, το 2019 το ελληνικό ΑΕΠ θα επιβραδυνθεί στο 1,5%, το 2020 θα διαμορφωθεί στο 1,5% επίσης, το 2021 θα επιβραδυνθεί και πάλι στο 1,4%, το 2022 θα κινηθεί ακόμη χαμηλότερα στο 1,3%, ενώ το 2023 θα κινηθεί ακόμη χαμηλότερα στο 1,1%. Όπως τόνισε πρόσφατα η αμερικάνικη τράπεζα, η απουσία επενδύσεων παραμένει το μεγαλύτερο βαρίδι στην οικονομία καθώς και στις προοπτικές της ανάπτυξης, λόγω της πολύ αδύναμης εγχώριας ρευστότητας, της απουσίας τραπεζικών πιστώσεων και των ανεπαρκών επενδύσεων από το εξωτερικό.
Από την πλευρά της η Barclays σε νέα έκθεσή της για τις προοπτικές της οικονομίας της ευρωζώνης επισημαίνει πως η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας φέτος θα κινηθεί στο 1,5% αν και εκτιμά πως το 2020 θα ανακάμψει στο 2,1%, ενώ η ABN Amro εκτιμά πως τόσο φέτος όσο και το 2020 το ελληνικό ΑΕΠ θα κινηθεί στο 1,8%.
Η Capital Economics σε πρόσφατη έκθεσή της είχε σημειώσει πως η έλλειψη επενδύσεων, η επιβράδυνση της οικονομίας της ευρωζώνης, το δημογραφικό, η αργή πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις και ο αδύναμος τραπεζικός κλάδος αναμένεται να "χτυπήσουν" την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, οδηγώντας το 2020 σε σημαντική επιβράδυνση, εκτιμώντας πως φέτος η ανάπτυξη θα κινηθεί στο 1,5% ενώ το 2020 σε μόλις 0,5%.
Κίνδυνος για την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους
Μετά από πρόσφατο ταξίδι της στην Αθήνα η BofA Merrill Lynch σημείωσε πως η Ελλάδα σημειώνει μέτρια ανάπτυξη μετά από αρκετά χρόνια αρνητικών σοκ, και πως το 2019 δεν αναμένεται να κινηθεί πάνω από το 2% ενώ οι μακροπρόθεσμες προοπτικές είναι χαμηλές καθώς διεθνώς η ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί και αυτό θα βαρύνει τις εξαγωγές, κάτι που δεν έχει ακόμη φανεί. Όπως προειδοποιεί η BofA, αν η ανάπτυξη διατηρηθεί κάτω του 2%, η αγορά θα αρχίσει να αποτιμά κίνδυνο στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους πολύ νωρίτερα από το 2032, που είναι η χρονιά όπου οι θεσμοί έχουν δεσμευθεί να ξανακοιτάξουν το ζήτημα. Με τις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη στο επόμενο διάστημα να κινούνται στο 1% με 1,5%, το πολύ υψηλό χρέος της Ελλάδα παραμένει ένας πολύ σημαντικός μακροπρόθεσμος κίνδυνος.
Πώς εξηγούνται οι χαμηλές πτήσεις
Το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία μετά από μια σοβαρή και παρατεταμένη ύφεση, δεν κατάφερε να αναπτυχθεί αρκετά πάνω από το 2%, δημιουργεί σημαντικά ερωτήματα στην αγορά, σημειώνει η BofA. Αυτό συμβαίνει λόγω του ότι η ανάκαμψη σημειώνεται με απουσία πιστωτικής επέκτασης και αυτό δημιουργεί εμπόδια στις κεφαλαιουχικές δαπάνες, ενώ και η επίμονη αβεβαιότητα γύρω από την Ελλάδα έχει επίσης παίξει σημαντικό ρόλο. Επίσης, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια, το επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον της Ελλάδας παραμένει μη φιλικό σε σχέση με τις περισσότερες άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες. Το ποσοστό των επενδύσεων στο ελληνικό ΑΕΠ μειώθηκε από την κορυφή του 27% πριν από την κρίση σε περίπου 12% σήμερα, ενώ το ποσοστό των ξένων άμεσων επενδύσεων παραμένει χαμηλό, παρά την πρόσφατη αύξηση λόγω των ιδιωτικοποιήσεων.
Η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας κατά τη διάρκεια της κρίσης θα δικαιολογούσε πολύ ισχυρότερους ρυθμούς ανάπτυξης τόσο στο βραχυπρόθεσμοι όσο και στο μακροπρόθεσμο διάστημα. Αυτό δείχνει πως η καλύτερη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, καθώς και η μείωση της αβεβαιότητας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εκπλήξεις ισχυρών ρυθμών ανάπτυξης. Ωστόσο, ο εφησυχασμός λόγω της πρόσφατης ευφορίας της αγοράς και των αρχικών σταδίων της ανάκαμψης θα μπορούσε να αποτελέσουν σημαντικό κίνδυνο για την επόμενη κυβέρνηση.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment